БОБИ II . ИДОРАКУНИИ ДАВЛАТИ ДАР СОҲАИ АЛОҚАИ БАРҚИ
БОБИ III. ТАНЗИМКУНИ ДАР СОҲАИ АЛОҚАИ БАРҚИ
БОБИ IV. ИҶОЗАТНОМАДИҲИ ВА СЕРТИФИКАТСИЯ
БОБИ V. ФАЪОЛИЯТ ДАР СОҲАИ АЛОҚАИ БАРҚИ
БОБИ VI. ШАБАКОТИ АЛОҚАИ БАРҚИ, ПАЙВАНДҲОИ БАЙНИ ШАБАКАҲО, ТАҶҲИЗОТИ НИҲОИ ВА РАҚАМГУЗОРИ
БОБИ VII. ИСТИФОДАИ ЗАМИНҲОИ ДАВЛАТИ ВА ВОСИТАҲОИ ОПЕРАТОРОНИ ШАБАКАИ АЛОҚАИ БАРҚИИ ИСТИФОДАИ УМУМ
БОБИ VIII. МУҚАРРАРОТИ НИҲОИ
Қонуни мазкур асосҳои ҳуқуқии танзим ва идоракунии фаъолият дар соҳаи бунёд, амал ва рушди алокаи барқрро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон муқaррар намуда, салоҳияти мақомоти идораи давлати ва танзими соҳаи мазкур, инчунин ҳуқуқ ва ӯҳдадориҳои шахсони воқеи ва ҳуқуқиро, ки дар ин кор иштирок мекунанд ё аз хизмати алоқаи барқи истифода мебаранд, муайян мекунад.
БОБИ I. МУҚАРРАРОТИ УМУМИ
Моддаи 1. Таъиноти алоқаи барқи
Алоқaи барқи қисми ҷудонопазири инфраструктураи иқтисоди ва иҷтимоии Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад ва дар қаламрави он чун ҷузъи ба ҳам алоқаманди комплекси истеҳсолию хоҷаги, ки барои қонеъ гардонидани эҳтиёҷот ва талаботи шахсони воқеи ва ҳуқуқи, мақомоти ҳокимияти давлати ва идори ба хизмати алоқаи барқи нигаронида шудааст, амал мекунад.
Моддаи 2. Мафҳумҳои асоси
Дар Қонуни мазкур мафҳумҳои асосии зерин истифода бурда мешаванд:
«алоқаи барқи» – ҳар навъи интиқол ё қабули нишонҳo, ишоратҳо, матни хатти, тасвирҳо, овозҳо ё ҳар намуди иттилоот тавассути симҳо, радиооптика ё системаҳои дигари электромагнити;
«шабакаи алоқаи барқи» – системаҳои интиқол ва таҷҳизоти коммутатсиони ё самти интиқол ва дигар манбаъҳое, ки ба воситаи симҳо, радио, воситаҳои оптики ё дигари электрони, аз ҷумла шабакоти радифи, шабакаҳои қайдшуда (коммутатсияи хати алоқа ва покати, ҳамзамон Интернет ва IP-телефони) ва сайёри замини, шабакаҳои барои радиошунавони ва телевизион истифодашаванда, ҳамчунин шабакаҳои кабели, ки новобаста аз намуди иттилооти интиқолшаванда ишоратҳоро таҳвил медиҳанд;
«хизматрасонии алоқаи барқи» – маҳсули фаъолияти оператор ва провайдер оид ба қабул, интиқол, коркарди ишоратҳо ва дигар намудҳои иттилоот тавассути шабакаҳои алоқаи барқи;
«таҷҳизоти ниҳои» – воситаҳои техники ё дастгоҳҳое, ки тавассути хати абоненти ё бо истифода аз таҷҳизоти сими, оптикию нахи ва электромагнити ба шабакаи алоқаи барқи пайвастшуда, ки истифодабаранда бо ёрии онҳо метавонад иттилоотро интиқол диҳад, дигаргун созад ё қабул кунад;
«пайвандкунии байнишабакави» – амали мутақобилаи технологии байни шабакоти алоқаи барқии операторони гуногуни алоқаи барқи, ки қабулу интиқоли иттилоотро дар байни истифодабарандагон таъмин менамояд;
«таҷҳизоти радио» – таҷҳизоти барқии интиқолкунанда ё қабулкунандае, ки ба воситаи он интиқоли иттилоот бе ягон хати алоқаи сими ба амал бароварда мешавад;
«спектри радиобасомад» – маҷмӯи мавҷҳои электромагнитии (радиомавҷҳо бо зудии дар худуди аз ЗкГс то 3000 ГГс) дар фазо бе истифода аз мавҷбари сунъи паҳншаванда, ки ҳангоми ташкили радиоалоқа, эфири телевизиони ва радиошунавони ва дигар мавридҳои интиқоли ишоратҳои барқи бе пайваcти ҷисми истифода карда мешаванд;
«воситаҳои алоқа» – дастгоҳҳои техники, таҷҳизот, иншоот ва системаҳое, ки барои ташаккул, коркард, интиқол, қабул ва коммутатсияи ишоратҳои электромагнити ва оптики истифода карда мешаванд;
«оператори шабакаи алоқаи барқи» – шахси воқеи ё ҳуқуқи, ки соҳиби шабакаи алоқаи барқи буда, кору амал, рӯшди онро таъмин менамояд ва хизмати алоқаи барқиро ба ҷо меорад;
«провайдери хизмати алоқаи барқи» – шахси воқеи ё ҳуқуқи, ки дар асосҳои тиҷорати ба воситаи шабакаи операторон ба истифодабарандагон хизмати алоқаи барқи мерасонанд:
«хизмати универсали» – маҷмӯи хизмати алоқаи барқии истифодаи умум, ки ба ҳама гуруздаи истифодабарандагон, аз ҷумла ҳуқуқи дастрас будан ба хизмати алоқаи телефони ва телеграф, хизмати иттилооти ва маълумотдиҳи, хизмати телефонҳои худкори истифодаи умум барои таҳдили бепули зангҳо ба ҳадамоти садамави расонида мешавад;
«истифодабарандаи хизмати алоқаи барқи» – шахси ҳуқуқи ё воқеи, ки аз хизмати алоқаи барқии истифодаи умум истифода мебарад ва ё пурсищ ба амал меоварад;
«шабакаи алоқаи ҳукумати» – шабакаи махсуеи алоқа, ки таҳвили маълумоти дорои сирри давлатиро таъмин менамояд ва ба манфиати идории давлат дар замени осоишта ва ҳолати ҷанги фаъолият мекунад;
«системаи рақамгузори» – тартиби тақсим ва рақамгузори (моc кардани рақамҳо ё нишонҳо) байни операторон, провайдерҳо ва таҷҳизоти ниҳоии истифодабарандагон;
«плани рақамгузори» – рақамтузории мушаххаси байни операторон, провайдерҳо ва таҷҳизоти ниҳоии истифодабарандагон.
Моддаи 3. Принсипҳои фаъолият дар соҳаи алоқаи барқи
Фаъолият дар соҳаи алоқаи барқи мутобиқи принсипҳои зерин ба амал бароварда мешавад:
– ба ҳамаи шахсони воқеи ва ҳуқуқи баробар дастрас будани инфраструктураи ҳозиразамону самаранок ва хизматрасонии алоқаи барқи;
– мусоидат ба рақобати самаранок ва озод дар бозори алоқаи барқи ба манфиати истифодабарандагон;
– муҳайё кардани шароити мусоид барои ҷалби сармоягузорони хориҷи дар соҳаи алоқаи барқи;
– фароҳам овардани шароит нисбати дастрас будани шабакоти истифодаи умуми ва пайвандҳои байнишабакоти, ки кафолати холисона, ошкоро, роҳ надодан ба поймолкунии ҳуқуқ, таъмини шароитҳои баробар дар бозор ва имконияти алоқаро байни истифодабарандагон медиҳад;
– мусоидат ба расонидани хизматҳои анъанавии боэътимод ва баландсифати алоқаи барқи,
– ҷори намудани шаклҳои нави хизматрасони ва таъмини мутобиқати шабақаҳои алоқаи барқи бо шабакаҳои байналмилалии алоқaи барқи;
– муҳайё кардани хизматрасонии универсалии алоқа дар каламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон бо дарназардошти ҳусуеиятҳо ва шароитҳои милли;
– маҳфуз доштани ахбороти исгифодабарандагон аз тарафи операторони шабакаҳои алоқаи барқи;
– дастрас будани шабакаҳои алоқаи барқи дар вазъиятҳои фавкулодда ва барои иҷрои вазифаҳо дар соҳаи идоракунии давлати, таъмини мудофиа ва амнияти Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ҳифзи тартиботи ҳуқуқи.
Моддаи 4. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи алоқаи барқи
Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи алоқаи барқи ба Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур, санадҳои меъёрию ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон эътироф кардааст, иборат мебошад.
БОБИ II. ИДОРАКУНИИ ДАВЛАТИ ДАР СОҲАИ АЛОҚАИ БАРҚИ
Моддаи 5. Идоракунии давлати дар соҳаи алоқаи барқи
Идоракунии давлатии фаъолият дар соҳаи алоқаи барқи ва радиобасомадҳоро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Мақомоти ваколатдори давлати дар соҳаи алоқаи барқи ба амал мебароранд.
Моддаи 6. Ваколатҳои Ҳукумати Ҷумҳрии Тоҷикистои
Ваколатҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи алоқаи барқи:
гузаронидани сиёсати давлати дар соҳаи алоқаи барқи;
фароҳам овардани шароити зарури барои ҷалби инвеститсияҳо;
таҳия ва ба амал баровардани барномаи ғайриинҳисори ва хусусигардони дар соҳаи алоқаи барқи;
тасдиқи номгӯи намудҳои хизмати универсали.
Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ваколати танзими фаъолиятро дар соҳаи алоқаи барқи ба мақомоти ваколатдори давлати дар соҳаи алоқаи барқи, мақомоти ваколатдори давлати оид ба назорат ва танзим дар соҳаи алоқаи барқи ва дигар мақомоти ҳокимияти иҷроияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар доираи салоҳияте, ки Қонуни мазкур ба онҳо додааст, вомегузорад.
Моддаи 7. Ваколатҳои мақомоти ваколатдори давлати дар соҳаи алоқаи барқи
Ба мақомоти ваколатдори давлати дар соҳаи алоқаи барқи ваколатҳои асосии зерин дода шудааст:
– таҳияи сиёсати ягона дар соҳаи алоқаи барқи дар Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқи принсипҳое, ки дар Қонуни мазкур ифода ёфтаанд;
– татбиқи сиёсати мазкур ба мақсади вусъати фарогири бо хизмати алоқаи барқи барои таъмини эҳтиёҷоти рушди иқтисоди ва ичтимоии Ҷумҳурии Тоҷикистон;
– таҳияи лоиҳаҳои қонунҳо ва дигар санадҳои меъёрию ҳуқуқи, инчунин стандартҳо, меъёрҳо ва қоидаҳои баамалбарории фаъолият дар соҳаи алоқаи барқи тибқи тартиби муқарраршуда;
– муҳайё кардани шароити мусоид барои ҷалби сармоягузории хориҷи ва ватани ба соҳаи алоқаи барқи ва ба вуҷуд овардани муҳити рақобат барои операторон ва провайдерҳо бо мақсади таъмини даcтрас будани шаклҳои нисбатан пешқадaми хизматрасонии алоқаи барқи барои истифодабарандагон;
– бурдани гуфтугуҳо оид ба масъалаҳои алоқаи барқи бо давлатҳо ва ҳукуматҳои дигар, инчунин бастани шартномаҳо дар сурати додани ваколатҳои дахлдор;
– ба амал баровардани фаъолият дар доираи ташкилотҳои минтакави ва байналмилали дар соҳаи алоқаи барқи ба сифати маъмурияти алоқаи ягона;
– иҷрои дигар вазифаҳое, ки мутобиқи Қонуни мазкур ва дигар cанадҳои меъёриву ҳуқуқи ба ӯҳдаи он гузошга шудааст.
БОБИ III. ТАНЗИМКУНИ ДАР СОҲАИ АЛОҚАИ БАРҚИ
Моддаи 8. Мақомоти ваколатдори давлати оид ба назорат ва танзим дар соҳаи алоқаи барқи
Назорат ва танзими фаъолият дар соҳаи алоқаи барқи аз ҷониби мақомоти ваколатдори давлати оид ба назорат ва танзим дар соҳаи алоқаи барқи ба амал бароварда мешавад.
Таъсисдиҳи, вазъи ҳуқуқи ва солхтори ташкилии мақомоти ваколатдори давлати оид ба назорат ва танзим дар соҳаи алоқаи барқи аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад.
Моддаи 9. Вазифаҳои мақомоти ваколатдори давлати оид ба назорат ва танзим дар соҳаи алоқаи барқи Мақомоти ваколатдори давлати оид ба назорат ва танзим дар соҳаи алоқаи барқи дар доираи ваколатҳои худ мутобиқи Қонуни мазкур вазифаҳои зеринро ба амал мебарорад:
– рақобати озоди (самаранок ва одилонаи) байни операторони алоқаи барқиро, аз ҷумла ба тариқи тасдиқи қоида ва дастурҳои дахлдор назорат ва танзим менамояд;
– ба ҳамаи истифодабарандагон баробар дастрас будани шабақоти алоқаи барқии иcтифодаи умумро дар асоси хизматрасонии хушсифат ва риояи маҳфузияти ахборот, инчунин ҳифзи сирри маълумоти хусусиро дар бораи истифодабарандагон таъмин менамояд;
– ба хотири мудофиа ва амнияти миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳифзи тартиботи ҳуқуқи ва дар вазъиятҳои фавкулодда иҷрои ӯҳдадориҳоеро, ки ба операторони алоқаи барқии иcтифодаи умум гузошта шудаанд, таъмин менамояд;
– ҳолат ва инкишофи шабакоти алоқаи барқии истифодаи умум ва хизматрасонии алоқаи барқии истифодаи умумро назорат мекунад;
– ба иcтифодаи радиобасомадҳо дар диапазонҳое, ки бо истифода аз онҳо операторон ва провайдерон хизмати алоқаи барқиро мерасонанд, иҷозат медиҳад ва онҳоро танзим менамояд;
– нақшаи рақамгузории миллии алоқаи Ҷумҳурии Тоҷикистон (аз он ҷумла рамзҳои байнишаҳpи ва байналмилали)-ро тартиб медиҳад ва назорати иҷрои онро ба амал мебарорад, иcтифодаи самараноки
рақамҳо, инчунин ҷудо кардани рақамҳо ё диапазоннои рақамҳоро ба операторони алоқаи барқи таъмин менамояд;
– сифати хизматҳои алоқаи барқии расонидашаванда ва ҳолати техникии воситаҳои алоқаи барқиро зери назорат мегирад.
Моддаи 10. Ваколатҳои мақомоти ваколатдори давлати оид ба назорат ва танзим дар соҳаи алоқаи барқи
Барои ба амал баровардани вазифаҳои худ ба мақомоти ваколатдори давлати оид ба назорат ва танзим дар соҳаи алоқаи барқи ваколатҳои зерин дода мешаванд:
сархати якум хориҷ карда шуд. (Қонун №166 аз 3.03.06с.)
– гузаронидани сертификатсия, додани сертификати мутобиқат ба таҷҳизот ва хизмати алоқаи барқи (ё тартиби иcтифодаи сертификата давлатҳои дигар), инчунин ба дигар воситаҳои техники, радиобасомадҳои шуоъафкан ё манбаи мавҷҳои баландбасомади электромагнитие, ки дар Ҷумҳурии Тоҷикистон истифода мешаванд;
– якҷоя бо мақоми давлатии сиёсати зиддиинҳиеори андешидани тадбирҳои гирифтани пеши роҳи фаъолияте, ки ба муқобили рақобат дар соҳаи алоқаи барқи равон карда шудааст;
– танзими тарифҳо ва сифати хизматрасонии шабақаҳои алоқаи барқи мувофиқи муқаррароти Қонуни мазкур;
– тасдиқи тарифҳо барои хизматрасонии алоқаи барқии операторони алоқаи барқи, ки дар бозор бартарият доранд;
– танзими шароити иcтифодаи якҷояи (пайвандҳои байнишабақотии) шабакоти алоқаи барқии иcтифодаи умум аз тарафи операторони алоқаи барқи;
– тасдиқи тарифҳо барои пайвандҳои байнишабакоти ба хизмати алоқаи барқи аз тарафи операторони алоқаи барқи, ки дар бозор бартарият доранд;
– назорати риояи талаботи стандартҳо, қоидаҳо, асноди меъёри ва иҷрои шартҳои иҷозатномаи додашуда; (Қонун №166 аз 3.03.06с.)
– ҷамъовари ва таъмини маҳфузияти иттилооти ба дастомада дар мавридҳои зарури, ирсоли натиҷаҳои санҷиш ва дигар маводи марбут ба онҳо бо тартиби муайяннамудаи қонун ба мақомоти дахлдор;
– ба амал баровардани назорати мувофиқати фаъолияти шахсони воқеи ва ҳуқуқи, ки ба истифодабарии басомадҳо иҷозат гирифтаанд, ба муқаррароти ин иҷозатномаҳо, ошкор ва бартараф кардани ишоратҳо ва радиохалалҳои беиҷозат;
– қабул, нашр ва назорати иҷрои лозимаи қоидаҳо, нишондодҳои методи, дастурамалҳо ва дигар санадҳое, ки барои ба амал баровардани ваколати худ заруранд;
– ба вуҷуд овардан, инкишоф додан ва истифодаи системаи давлатии назорати радио, ки системаи баҳам алоқаманди воситаҳои техникии назорати радиоӣ дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон буда, ба гузаронидани ченкунии умумии истифодаи каналҳо ва қитъаи радиобасомадҳо, тафтиши сифати техники ва истифодабарии радиоишоратҳои интиқолшаванда, ошкор ва фарқ кардани радиофиристониҳои беиҷозат ва манбаҳои шуоафкании баландбасомади электромагнити, радиохалалҳо имконият медиҳад.
– муқаррар кардани тартиби мушаххаси ҳалли ихтилофҳое, ки байни операторони алоқаи барқи, инчунин операторони алоқаи барқи ва истифодабарандагони хизмати алоқаи барқи рӯй медиҳанд;
– иҷрои дигар вазифаҳо ва ваколатҳо мутобиқи Қонуни мазкур ё дигар санадҳои меъёрию ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон.
Қарорҳои мақомоти ваколатдори давлати оид ба назорат ва танзим дар соҳаи алоқаи барқи барои ҳамаи cубъектҳои танзимшаванда дар соҳаи алоқаи барқи сарфи назар аз шакли моликияташон ҳатми мебошанд.
Моддаи 11. (Хориҷ карда шуд Қонуни ҶТ № 379 аз 20 марти 2008 с.)
Моддаи 12. Комиссияи давлати оид ба радиобасомадҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон
Бо мақсади тарҳрези ва татбиқи сиёсати ягона дар Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи тақсим ва истифода аз спектрҳои радиобасомад, таъмини мутобиқати электромагнитии воситаҳои радиоэлектронии
ҳамаи истифодабарандагон ва ҳифзи ҳуқуқии манфиатҳои давлат дар Иттифоқи байналмилалии алоқаи барқи аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Комиссияи давлати оид ба радиобасомадҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон созмон дода мешавад.
қисми 2 (хориҷ карда шуд Қонуни ҶТ № 379 аз 20 марти 2008 с)
Комиссияи давлати оид ба радиобасомадҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон фаъолияти худро дар асоси Низомномае, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ мекунад, ба роҳ мемонад.
Моддаи 13. Вазифаҳои Комиссияи давлати оид ба радиобасомадҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон
Комиссияи давлати оид ба радиобасомадҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон вазифаҳои зеринро амали мегардонад:
– банақшагирии истифодаи самаранок ва бехалал аз спектри радиобасомадҳои ҷамъияти, ба шумули истифодаи хусусии онҳо;
– ба вуҷуд овардани Нақщаи миллии тақсими радиобасомадҳо;
– ҳамоҳангсозии насби ҳама намудҳои радиостансияҳо дар каламрави ҷумҳури бо мақсади истифодаи оқилонаи мавқеъҳои мавҷуда;
– таҳияи тавсияҳо ва тартиби истифода аз спектри радиобасомад;
– тархрезии консепсияи дарозмуддати инкишофи системаи спектри радиобаеомад дар Ҷумҳурии Тоҷикистон;
– таҳияи мавқеъ ва мусоидат кардан дар мавриди намояндаги аз манфиатҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон дар гуфтушунидҳои байналмилали оид ба масъалаҳои спектрҳои радиобасомад.
Қарорҳо дар нисбати насби радиоcтансияҳо танҳо бо ризояти Комиссияи давлати оид ба радиобасомадҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон қабул карда мешаванд.
Моддаи 14. Ҳуқуқҳои Комиссияи давлати оид ба радиобасомадҳо дар Ҷумҳурии Тоҷикистон
Комиссияи давлати оид ба радиобасомадҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуқуқ дорад:
– қарорҳои пештар қабулкардаи Комиссияи давлатиро оид ба радиобасомадҳои Ҷумҳурми Тоҷикистон дар бораи тақсими басомадҳо беқор кунад;
– манъ кардани истифода аз радиобасомадҳо дар каламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон дар сурати вайрон кардани тартибе, ки барои истифодаи онҳо муқаррар шудааст;
– бекор ё манъ кардани таҳия ва истеҳсоли дастгоҳҳо ва воситаҳои радио, ки ба талаботи муқарраркардаи техники ҷавобгӯ нестанд.
Моддаи 15. Танзими истифодаи спектрҳои радиобасомад
Спектри радиобасомад моликияти Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад. Тартиби танзими истифодаи спектри радиобасомад аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар карда мешавад.
Истифода аз спектри радиобасомад бо мақсади истифодабари аз шабакоти алоқаи барқи ва расонидани хизмати алоқаи барқи, аз тарафи шахсони воқеи ва ҳуқуқи дар асоси иҷозатномаи дахлдор мутобиқи Нақщаи миллии тақсимоти радиобасомадҳо амали карда мешавад.
Иҷозатнома ба истифода аз спектри радиобасомад ҳамзамон бо иҷозатномаи мувофиқ, ба оператори алоқаи барқи дода мешавад. Иҷозатномаи иcтифодаи спектри радиобасомад ба ҳамон мӯҳлате дода мешавад, ки барои иҷозатномаи истифодабари аз шабакоти алоқаи барқи, расонидани хизмати алоқаи барқи, интиқоли маълумот пешбини гардидааст. (Қонун №166 аз 3.03.06с.)
Спектри радиобасомад дар асоси пули дода мещавад.
Андоза ва тартиби пардохти подош барои спектрҳои радиобасомади азхудкардашударо Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунад.
Ҳама гуна восигаҳои техникие, ки шуоъафканиҳои радиобасомади медиҳанд ё манбаи мавҷҳои баландбасомади электромагнита мебошанд, мувофиқи тартиби муқарраркардаи Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба қайд гирифта мешаванд.
Ридиобасомадҳои гирифташудаи истифодабарандагон метавонанд мутаносибан аз ҷониби Мақомоти ваколатдори давлати оид ба назорат ва танзим дар соҳаи алоқаи барқи танҳо дар ҳолатҳои зерин бекор ё тағйир дода шаванд, дигаргун ё аз нав тақсим гарданд:
– вақте ки чунин амалро манфиати таъмини мудофиаи Ҷумҳурии Тоҷикистон, амнияти Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳифзи тартиботи ҳуқуқи ё вазъияти фавкулодда тақозо мекунад ва он танҳо бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ё мувофиқи созишномаpҳои байналмилали ба амал бароварда мешавад;
– бо тавсияи ташкилотҳои байналмилали дар соҳаи иcтифодаи радиобасомадҳо ё ки ба мақсади иcтифодаи пурраи спектри радиобасомадҳо;
– агар чунин истифодабарандагон сари вақт иҷозати иcтифодаи спектри дигари клёспазирро гирифта бошанд.
Дар ин ҳолат хароҷотҳои операторони алоқаи барқи ба муносибати гузариши фавкулодда ба басомадҳои дигар дар натиҷаи татбиқи нишондодҳои қисми шашуми моддаи мазкур аз тарафи давлат ҷуброн карда мешавад.
БОБИ IV. ИҶОЗАТНОМАДИҲИ ВА СЕРТИФИКАТСИЯ
Моддаи 16. Иҷозатиомадиҳи дар соҳаи алоқаи барқи
Иҷозатномадиҳии фаъолият дар соҳаи алоқаи барқи мувофиқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи иҷозатномадиҳи ба баъзе намудҳои фаъолият» амали карда мешавад. (Қонун №166 аз 3.03.06с.)
Иҷозатномаҳо барои ба амал баровардани намуди муайяни фаъолият дар соҳаи алоқаи барқи умуми ё инфироди шуда метавонанд.
Ба иҷозатномаҳои умуми иҷозатномае дохил мешаванд, ки ба шахсони воқеи ва ҳуқуқи барои баамалбарории фаъолият дар соҳаи алоқаи барқи дар асоси талаботи ягона барои гирифтани иҷозатнома дода мешаванд. Мундариҷаи иҷозатномаҳои умуми барои ҳамаи иҷозатномаҳое, ки барои истифодабарии ҳамон як навъи щабақаи алоқа, инчунин барои ҳамон як навъи хизматрасонии алоқа дода мешаванд, бояд якхела бошанд.
Ба иҷозатномаҳои инфироди иҷозатномае мансубанд, ки ба шахсони воқеи ва ҳуқуқи барои баамалбарории фаъолият дар соҳаи алоқаи барқи дар асоси талаботу шартҳои махсус дода шудаанд. Лоиҳакаши, сохтмон, истифодабари ва расонидани хизмати алоқаи барқии зерин бояд таҳти иҷозатномадиҳии инфироди қарор гиранд:
– шабакоти алоқаи барқии иcтифодаи умумии маҳалли, байнишаҳри ва байналмилали;
– шабакоти алоқаи мутаҳаррики радиотелефони (алоқаи сайёри кандуи);
– шабакоти радиодаъвати шахси;
– шабакоти интиқоли маълумот;
– шабакоти пахши барномахои телевизион ва радиошунавони.
Ҳамаи шахсони воқеи ва ҳуқуқи ба гирифтани иҷозатнома ҳуқуқи баробар доранд. Бо сабаби маҳдудиятҳои техники ё маҳдудияти миқдори басомад, ё дар сурати имконияти техники ва молияви надоштани аризадиҳанда барои иҷрои муътадили ӯҳдадориҳои худ мувофиқи шартҳое, ки ваи фаъолияти худро амали мекунад, мумкин аст иҷозатнома дода нашавад.
қисмҳои шашум ва ҳафтум хориҷ карда шуд. (Қонун №166 аз 3.03.06с.)
Агар миқдори иҷозатномаҳо бо сабабҳои техники маҳдуд бошад, додани иҷозатномаҳо дар асоси озмун. (тендер) ба амал бароварда мешавад. Тартиби гузаронидани озмун (тендер)-ҳоро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар мекунад.
Моддаи 17. Сертификатсияи таҷҳизот
Ҳамаи воситаҳои алоқaи барқи, аз ҷумла таҷизоти ниҳоии дар шабакоти алоқаи барқии дар Ҷумҳурии Тоҷикистон истифодашаванда ҷиҳати мувофиқат ба стандартҳои ҷоpи, шартҳои техники ва дигар меъёрҳо, аз ҷумла стандартҳои байналмилали ва миллии мамлакатҳои дигар мувофиқд тартиби муқарраршуда дар асоси шартномаҳои дуҷонибаи эътирофи сертификатсияҳо мавриди сертификатсия қарор мегиранд.
Сертификатсияи воситаҳои алоқаи барқи ё тартиби истифодаи сертификатҳои мамлакатҳои дигар дар Ҷумҳурии Тоҷикистон аз тарафи мақомоти ваколатдори давлати оид ба назорат ва танзим дар соҳаи алоқаи барқи ба амал бароварда мешавад.
БОБИ V. ФАЪОЛИЯТ ДАР СОҲАИ АЛОҚАИ БАРҚИ
Моддаи 18. Ҳуқук ва ӯҳдадориҳои операторон ва провайдсрони хизмати алоқаи барқи
Операторон ва провайдерон ҳуқук, доранд:
– дар сурати аз ҷониби истифодабарандагон вайрон кардани қоидаҳои муқарраргардидаи истифодаи алоқаи барқи хизматрасониро ба онҳо боздоранд;
– ҷуброни зарареро, ки бо айби шахсони воқеи ва ҳуқуқи рӯи медиҳад, талаб кунанд;
– нисбат ба амали ғайриқонунии шахсони воқеи ва ҳуқуқи мувофиқи қонунгузори арз кунанд.
Операторон ва провайдерон мувофиқи қонунгузори ҳуқуқҳои дигарро низ дошта метавонанд.
Моддаи 19. Ҳуқуқи истифодабараидагони хизмати алоқаи барқи
Истифодабарандагон ҳуқуқ доранд:
– хизмати шабакаи алоқаи барқии истифодаи умум ба онҳо дастрас бошад;
– таҷҳизоти ниҳоии худро ба шабакаи алоқаи барқии истифодаи умум мутобиқи шартҳо ва тартибе, ки қонунгузори муайян кардааст, пайваст кунанд;
– аз хизматрасонии саривакти ва босифати операторон ва провайдерон мутобиқи қоидаҳои .муқарраршуда истифода баранд;
– аз хизмати алоқаи барқи, дар сурати аз тарафи оператор ё провайдер риоя нашудани шартҳое, ки дар шартнома зикр гардидаанд, даст кашанд;
– дар натиҷаи нарасонидани хизмат ё сифати пасти хизматрасони пардохтани товони зарар ва ҷуброни зарари маънавиро талаб кунанд;
– дар сурати вайрон кардани ҳуқуқҳои онҳо ба мақоми давлатии ваколатдор ва суд муроҷиат намоянд.
Истифодабарандагон мувофиқи қонунгузори ҳуқуқҳои дигарро низ дошта метавонанд.
Моддаи 20. Вазифаҳои операторои ва провайдеропи хизмати алоқаи барқи
Операторон ва провайдерон вазифадоранд:
– ба истидабарандагон хизмат расонанд;
– ба амал баровардани фаъолият дар cоҳаи алоқаи барқи мувофиқи шартҳои иҷозатнома ва қоидаҳои муқарраршуда;
– мутобиқи стандартҳо, қоидаву меъёрҳои муқарраргардида сифати хизмати расонидашавандаро таъмин намоянд;
– сирри гуфтугуҳои телефони, телеграфи ва дигар, маълумотеро, ки тариқ шабакоти алоқаи барқи интиқол мегарданд, риоя кунанд;
– ба истифодабарандагон сари вақт ахбороти муфассал доир ба шароиту тартиби расонидани хизмати алоқаи барқи, аз ҷумла тағйирёбии тарифҳо ба хизмати алоқаи барқи пешниҳод намоянд;
– пардохтани товони зарари расонидашударо ба истифодабарандагон мувофиқи қонунгузори бинобар иҷро накардан ва ё бо сифати номувофиқ иҷро намудани шартномаҳои расонидани хизмати алоқаи барқи, инчунин нарасонйдан ва ё бо сифати номувофиқ расонидани хизмат пардозанд.
Операторон ва провайдерон мувофиқи қонунгузори ӯҳдадориҳои дигарро низ дошта метавонанд.
Моддаи 21. Вазифаҳои истифодабарандагони хизмати алоқаи барқи
Истифодабарандагон вазифадоранд:
– қоидаҳои муқарраршудаи истифода аз хизмати алоқаи барқиро риоя намоянд;
– таҷҳизоти ниҳоиеро, ки сертификата мувофиқат ба стандартнои муқарраршуда доранд, истифода баранд;
– саривакт подоши хизмати ба онҳо расонидашударо пардозанд; амалҳоеро, ки ба паст шудани сифати кор ва ё вайрон кардани шабакоти алоқаи барқи оварда мерасонанд, содир накунанд.
Истифодабарандагон мувофиқи қонунгузори ӯҳдадориҳои дигарро низ дошта метавонанд.
Моддаи 22. Танзими тарифҳо ба хизматрасонии алоқаи барқи
Тарифҳо барон хизматрасонии алоқаи барқи, бо дарназардошти принеипҳои зерин муқаррар карда мешаванд:
– тарифҳо бояд бо дарназардошти арзиши асли муайян карда шуда, маблағгузории иловагиро (субсидиро) истисно намоянд;
– тарифҳо бояд бо нархҳои асосии мавҷудаи байналмилали киёспазир бошанд ва эҳтиёҷоти шаҳрвандон аз хизмати алоқаи барқи то ҳадди ниҳои крнеъ гардонида шаванд;
– тарифҳо бояд баробарвазн ва сатҳи онҳо чунон муқаррар карда шаванд, ки барои то ҳадди имкон ҷалб намудани маблағгузории хориҷи ба сектори алоқаи барқи мусоидат намоянд;
– тарифҳо набояд дар бозори алоқаи барқи ба фаъолияти рақобатии дигар таъмингарони бозор таъсири манфи расонанд;
– тарифҳо набояд барои истифодабарандагони алоҳида нисбати дигар истифодабарандагон ягон хел афзалият мухайё кунанд.
Мавриди муқаррар кардани нарх бояд дастур ва тавсияҳои Иттифоқи байналмилалии алоқаи барқи, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон узви он мебошад, ба назар гирифта шаванд.
Тарифҳо дар ҳолатҳои зайл мавриди тасдиқ қарор мегиранд:
– вақте ки дар бозор танҳо як оператори алоқаи барқи мавҷуд ва соҳиби шабакаи алоқаи барқи мебошад ва хизмат пешниҳод мекунад ё назорати онро ба амал мебарорад ва ё вақте ки оператори алоқаи барқи дар бозори чунин хизматҳо волоият дорад;
– агар оператори алоқаи барқии ягона ё соҳиби волоият маблағгузории дутарафаи шабака с хизмати дар асоси рақобат расонидашавандаро аз ҳисоби даромадҳои хизмате, ки аз тарафи чунин оператор ба сифати оператори ягона ё соҳиби волоият расонида мешавад, ба амал барорад;
– агар мақoми ваколатдор оид ба танзими алоқа нархгузориҳои зидди рақобат ва дигар амалиёти монанди онро ошкор намояд.
Мақомоти ваколатдори давлати оид ба назорат ва танзим дар соҳаи алоқаи барқи сари вақт операторони алоқаи барқиро, ки тарифи онҳо омодаи тасдиқ шудааст, огоҳ менамояд.
Моддаи 23. Рақобат ва маҳдудкунии фаъолияти инҳисори дар соҳаи алоқаи барқи
Операторони алоқаи барқи, ки дар соҳаи алоқаи барқи фаъолият менамоянд, барои бунёду рушди шабакоти алоқаи барқи ва бозори хизматрасонии алоқаи барқи шароитҳои якхела доранд.
Мақомоти ваколатдори давлати оид ба назорат ва танзим дар соҳаи алоқаи барқи якҷоя бо мақоми давлатии ғайриинхисори барои рушди рақобати одилонаву самарабахш мусоидат намуда, ҷиҳати пепгири намудани ҳолатҳои рақобати беинсофона ва маҳдудияти фаъолияти инхисори дар соҳаи алоқаи барқи дар асоси қонунгузори тадбирҳо меандешад.
Барои рақобати беинсофона, маҳдуд намудани манфиатҳои Истифодабарандагон, роҳ додан ба дигар намудҳои амалиёте, ки монеаи рақобат мегарданд ё онро маҳдуд мекунанд, операторони алоқoи барқи бо тартиби муқарраркардаи қонунгузори ба ҷавобгари кашида мешаванд.
Моддаи 24. Сирри алоқи барқи
Сирри гуфтугуйҳои телефони, телеграфи, электрони ва дигар ахбороте, ки аз тариқи шабақоти алоқаи барқи интикол меёбанд, аз тарафи қонун ҳимоя мешавад.
Ҳамаи операторони алоқаи барқи вазифадоранд, ки сирри гуфтугӯиҳо ва ахбороти ирсолшавандаро махфи нигоҳ доранд. Маълумот оид ба ахборот ва инчунин худи ахбороти тавассути шабакоти алоқаи барқи интиқолгардида танҳо ба худи шахсони фиристанда ва ё намояндаи қонунии он пешниҳод карда мешавад.
Гӯш кардани гуфтугуйҳои телефони, шиносои бо ахбороти тариқи шабакоти алоқаи барқи интиқолшаванда, дастрас кардани маълумот доир ба онҳо, инчунин дигар маҳдудиятҳои сирри гуфтугӯиҳо ва ахборот танҳо дар асос ва бо тартиби муқарраркардаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон иҷозат дода мешавад.
Шахсони манcабдор ва дигар ашхосе, ки ба вайрон намудани муқаррароти моддаи мазкур роҳ додаанд, мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгари кашида мешаванд.
БОБИ VI. ШАБАКОТИ АЛОҚАИ БАРҚИ, ПАЙВАНДҲОИ БАЙНИ ШАБАКАҲО, ТАҶҲИЗОТИ НИҲОИ ВА РАҚАМГУЗОРИ
Моддаи 25. Маҷмӯи амволи шабакоти алоқаи барқи
Ба маҷмӯи амволи алоқаи барқи биноҳо, аппаратура, таҷҳизот, иншооти кабелу канализатсиони ва хати кабел, симҷӯбҳои хатҳои алоқаи ҳавои, таҷҳизоти хати радиорелеии алоқа ва сиетемаҳои радиотелефонии алоқа (бесим), таҷҳизоти алоқаи радифии замини, воситаҳои нақлиёт дохил мешаванд.
Моддаи 26. Шаклҳои моликият ба шабакаҳои алоқаи барқи
Шабакаҳои алоқаи барқи метавонанд молиқияти хусуси ва давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон бошанд. Рӯйхати шабакаҳо ва воситаҳои алоқаро, ки танҳо моликияти давлати маҳсуб мешаванд, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунад. ҳамаи соҳибони шабакоти алоқаи барқи ҳуқуқҳои баробар доранд ва бо қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳимоя карда мешаванд.
Моддаи 27. Шабакаи алоқаи барқии истифодаи умум
Шабакаи алоқаи барқии истифодаи умум шабакаи алоқаи барқие мебошад, ки барои расонидани хизмати алоқаи барқи ба ҳамаи шахсони воқеи ва ҳуқуқии қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон дар асоси принсипҳои ягонаи хизматрасони, тартиби пешниҳод ва пардохти он пешбини карда шудааст.
Ҳар як шахси воқеи ё ҳуқуқи метавонад шабакаи алоқаи барқии истифодаи умумро созмон диҳад ва истифода барад, инчунин мувофиқи муқаррароти Қонуни мазкур хизмати алоқаи барқии истифодаи умумро пешниҳод намояд.
Моддаи 28. Шабакоти алоқаи барқии мақомоти идорави ва ҷудошуда
Ба шабакоти алоқаи барқии мақомоти идорави шабакоти алоқаи барқие мансубанд, ки барои таъмини эҳтиёҷоти истеҳсоли ва махсуси шахсони воқеи ва ҳуқуқи пешбини шуда, дар ихтиёри онҳo мебошанд ва аз тарафи онҳо истифода бурда мешаванд. Шабакоти алоқаи барқии мақомоти идорави метавонанд барои расонидаии хизмати алоқаи барқи ба дигар истифодабарандагон низ пешниҳод карда шаванд.
Ба шабакоти алоқаи барқии ҷудошуда шабакоти алоқаи барқии шахсони воқеи ва ҳуқуқи, ки барои расонидани хизмати алоқаи барқи ба доираи маҳдуди истифодабарандагон пешбини шудаанд, мансубанд.
Қоидаҳои хизматрасони аз тарафи операторски шабакоти алоқаи барқии идораҳо аз ҷониби операторони худи ҳамин шабакоти алоқаи барқи мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикиетон муқаррар карда мешавад.
Васли шабакоти алоқаи барқии идорави ва ҷудошуда бо шабакаи алоқаи барқии истифодаи умум танҳо дар асоси шартномаи дахлдор ба амал бароварда мешавад. Шарту талаботи чунин тарзи васли байнишабакоти бо Қонуни мазкур муқаррар карда мешавад.
Моддаи 29. Васлҳои байнишабакоти
Операторони шабакоти алоқаи барқии истифодаи умум, ки мавқеи бартари доранд, вазифадоранд дархостҳоро оид ба васли байнишабакотии шабакаҳои худ бо шабакаҳои операторони дигари алоқаи барқие, ки иҷозатнома доранд, қонеъ гардонанд.
Васли байнишабақоти дар асоси шартномаҳои байни операторони алоқаи барқи, ки Мақомоти ваколатдори давлати оид ба назорат ва танзим дар соҳаи алоқаи барқи тасдиқ мекунад, ба амал бароварда мешавад. Муқаррароти шартнома оид ба васли байнишабакоти набояд ба муқаррароти Қонуни мазкур, дигар санадҳои меъёрию ҳуқуқи ва шартҳои васли байнишабақоти, ки онҳо тариқи қонунгузори дар соҳаи алоқаи барқи муқаррар гардидаанд, мухолиф бошанд.
Дар сурати вуҷуд доштани имконияти техники барои васли байнишабакоти иҷрои он набояд рад карда шавад. Ҳар як радкунии васли байнишабакоти бояд пурра асоснок карда шавад.
Дар сурати рад намудан ба васли байнишабакоти барои ҳалли масъалаҳои бахсталаб тарафи ҷабрдида мегавонад ба Мақомоти ваколатдори давлати оид ба назорат ва танзим дар соҳаи алоқаи барқи муроҷиат намояд.
Моддаи 30. Таҷҳизоти ниҳои
Ҳар як шахси воқеи ва ҳуқуқи ҳуқyқи ворид намудан, фуруш, васлу истифодабари ва хизматрасонии таҷҳизоти ниҳоиро дорад.
Ҳар як таҷҳизоти ниҳои метавонад ба шабакаи алоқаи барқии истифодаи умум танҳо дар cурате васл карда шавад, ки он ба талаботи асосии моддаи мазкур мувофиқ буда, бо тартиби муқарраршуда сертификат гирифтааст.
Талаботи асоси нисбати таҷҳизоти ниҳои аз инҳо иборат мебошанд:
– беҳавфи барои истифодабарандагон ва ҳайати кормандони шабакаи алоқаи барқи;
– мувофиқат ба талаботи мутобиқати электромагнита;
– самаранок истифода бурдани спектри радиобасомад ва пешгири намудани ҳалалҳои радиотехники байни системаҳои кайхони ва руизамини;
– мутобиқат ва ҳамкориҳо бо воситаҳои шабакаи алоқаи барқии истифодаи умум;
– ҷонибдории таснифоти дахлдоре, ки дастрас намудани алоқаи таъҷилиро кафолат медиҳанд ва кори аз онҳо истифода бурдани истифодабарандагони ҷисман маъюбро осон менамоянд.
Мақомоти ваколатдори давлати оид ба назорат ва танзим дар соҳаи алоқаи барқи номгӯи таҷҳизоти ниҳоиеро, ки сертификати мутобиқат дорад, нашр мекунад.
Моддаи 31. Рақамгузори
Мақомоти ваколатдори давлати оид ба назорат ва танзим дар соҳаи алоқаи барқи идоракунии ракамгузориро ба амал бароварда, нақшаи миллии рақамгузории Ҷумҳурии Тоҷикистонро муқаррар менамояд ва назорат мекунад.
Мақомоти ваколатдори давлати оид ба назорат ва танзим дар соҳаи алоқаи барқи операторони алоқа ва истифодабарандагонро, ки таҷҳизоти ниҳои доранд, бо тақсимот ва истифодаи самараноки рақамҳо таъмин менамояд.
Рақамҳои алоқаи барқи ба операторон ва истифодабарандагони хизмати алоқаи барқи дар асоси пардохти пули дода мешавад. Миқдор ва тартиби пардохти истифодабарии захираҳои рақамгузори аз тарафи Мақомоти ваколатдори давлати оид ба назорат ва танзим дар соҳаи алоқаи барқи муайян карда мешаванд.
Моддаи 32. Хизматрасонии универсали
Хизматрасонии универсали аз рӯи тарифҳо ва шартҳои техники ба гуруҳҳои алоҳидаи истифодабарандагони ҷиcман маъюби ба ин хизматрасони эҳтиёҷоти махсусдошта пешниҳод гардида, барои ба онҳо дастрас будани хизмати алоқа мусоидат менамояд. Интиқоли зангзаниҳои бемузд ба ҳадамотҳои садамави ва таъҷили барои ҳамаи таъминкунандагони хизмати алоқаи телефонии истифодаи умум ҳатми мебошад.
Ба операторов вазифаҳои расонидани хизмати универсали метавонанд вогузор шаванд. Тартиби расонидани хизмати универсали аз тарафи операторони алоқaи барқии универсали ва маблағгузории ҳароҷоти иҷрои вазифаҳо нисбати хизмати универсали бо Низомнома дар бораи Хизматрасонии универсали, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ мекунад, муайян карда мешавад.
Моддаи 33. Истифодаи шабакоти алоқаи барқи ба манфиати идоракунии давлати, мудофиа, амнияти милли, ҳифзи тартиботи ҳуқуқи ва дар ҳолатҳои фавкулодда
Шабакаи ҳукуматии алоқаи барқи аз тарафи мақомоте, ки махсус, бино ба таъиноти Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда шудааст, бунёд ва истифода карда мешавад. Шабакаи ҳукуматии алоқаи барқи бояд маҳфияти маълумотеро, ки ба таваесути ин шабака таҳвил мегардад, таъмин намояд.
Ҳамаи вазорату идораҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки аз шабакоти алоқаи барқии дохили истифода мебаранд ва инчунин операторони шабакоти алоқаи барқии истифодаи умум вазифадоранд барои иҷрои талаботи идораи давлати, аз ҷумла мудофиа, амният, ҳифзи тартиботи ҳуқуқи ва дар ҳолатҳои фавкулодда пешниҳод намудани шабақаҳо ва хизмати алоқаи барқиро таъмин намоянд.
Идоракунии шабакоти алоқаи барқи дар ҳолатҳои фавкулодда аз ҷониби Мақомоти ваколатдори давлати дар соҳаи алоқаи барқи дар ҳамкори бо сохторҳои кудрати, инчунин вазорату муассисаҳое, ки шабакоти алоқаи барқии худи доранд, ба амал бароварда мешавад.
Ҳангоми рӯи додани ҳолатҳои фавкулоддае (амалиётҳои ҷанги, офатҳои табии, карантин ва ғайра), ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян кардааст, мақоми давлатии ваколатдор дар истифодабари ҳуқуқи бартариятнок дошта, инчунин барои маҳдудкуни ва ё боздоштани фаъолияти ҳар як шабака ва воситаи алоқаи барқй сарфи назар аз мансубияти идоравии онҳо ҳуқуқ доранд.
Зарари ба операторони алоқаи барқи дар ҳoлатҳои фавкулодда, инчунин бо мақсади таъмини мудофиаи милли, амният, ҳифзи тартиботи ҳуқуқи зимни иcтифодабарии шабакаҳо ва воситаҳои алоқаи барқи расонидашуда мутобиқи қонунгузори ва мувофиқи тартибе, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян кардааст, ҷуброн карда мешавад.
Операторони алоқаи барқи вазифадоранд таҷҳизот ва иcтифодабарии воситаҳоеро, ки барои хабардоркунии аҳоли аз ҳавфи ҳолатҳои фавкулодда заруранд, таъмин намоянд.
Моддаи 34. Амали якҷояи операторон ва провайдерони хизмати алоқаи барқи бо мақоме, ки фаъолияти фаврии ҷустуҷӯро амали мегардонанд
Операторон ва провайдерони хизмати алоқаи барқи, ки дар каламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон фаъолият мекунанд, сарфи назар аз мансубияти идори ва Шакли моликият, мавриди коркард, офариниш ва иcтифодабари аз шабакаҳои алоқа мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон вазифадоранд ба мақомҳое, ки фаъолияти фаврии ҷустуҷуи мебаранд, кумак намоянд ва ба тавассути шабакаи алоқаи барқи ба амал баровардани чорабиниҳои фаврии ҷустуҷуи шароит фароҳам оваранд, барои роҳ надодан ба ошкор кардани усулҳои ташкили ва тақтиқии гузаронидани чорабиниҳои мазкур чораҳо андешанд.
Дар сурати истифодаи ғайриқонуни аз воситаҳои алоқа, ки ба манфиати шахе, ҷомеа ва давлат зарар меоваранд, идораҳои ваколатдори давлати ҳуқуқ, доранд мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон фаъолияти ҳар гуна шабақа ва воситаҳои алоқаро, сарфи назар аз мансубияти идори ва шакли моликият боздоранд.
Моддаи 35. Ахбороти афзалиятнок
Операторони алоқаи барқи ва истифодабарандагон бояд бартарияти мутлақи ахбороти зеринро таъмин намоянд:
– хавфи бехатарии ҳаёти инсон дар об, замин, ҳаво, фазои кайҳони;
– гузаронидани чорабиниҳои таъҳирнопазир ҷиҳати мудофиа, амнияти милли ва ҳифзи тартиботи ҳуқуқи;
– садамаҳои калон, фалокатҳо, паҳншавии эпидемияҳо, муриши ҳайвонот, офатҳои табии ва дигар ҳолатҳои фавкулодда.
Моддаи 36. Имтиёз ва бартариҳо дар мавриди истифода аз алоқаи барқи
Барои гурӯҳи алоҳидаи шахсони мансабдори мақомоти ҳокимияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон, намояндагони дипломативу консулии давлатҳои хориҷа, намояндагони таппсилотҳои байналмилали, инчунин гурӯҳи алоҳидаи шахсони воқеи ва ҳуқуқи ҳангоми иcтифода аз алоқаи барқи афзалияту имтиёзҳо оид ба навбат, тартиби иcтифодабари ва андозаи пардохти хизмати алоқаи барқи муқаррар карда мешаванд.
Номгӯи гуруҳҳои шахсоне, ки ба чунин афзалияту имтиёзҳо ҳуқуқ доранд, аз тарафи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда мешавад.
Ҷуброни даромадҳои пурра ба даст оварданашуда ба операторон ва ё хизмати алоқаи барқи дар натиҷаи муқаррар намудани имтиёзҳою бартариҳо ҷиҳати иcтифодабарии хизмати алоқа ва ё дигар намуди зарар бо тартиби муқарраркардаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон амали карда мешавад.
Моддаи 37. Сифати хизмати алоқаи барқи
Операторони алоқаи барқи вазифадоранд ба исгифодабарандагон чунон хизмат расонанд, ки ба талаботи ҳатмии сифати хизмати алоқаи барқи ба стандартҳо, меъёрҳои техникии хизмати алоқаи барқи мутобиқ бошад, инчунин онҳоро доир ба хизмати алоқаи барқи ва сифати он бо ахборот таъмин намоянд.
Мақомоти ваколатдори давлати оид ба назорат ва танзим дар соҳаи алоқаи барқи ҷиҳати сифати хизмати алоқа барои дараҷаҳои гуногуни хизмати алоқаи барқй, ки онҳо аз ҷониби Операторони шабакаи алоқаи барқии истифодаи умум пешниҳод ва тарифҳои онҳоро, ки мақоми ваколатдори Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба танзими алоқа тасдиқ мекунад, талаботи ҳадди ақалро муқаррар мекунад.
Талаботи ҳадди ақал ба сифати хизмат дар асоси сифати миёнаи ба даст овардашудаи хизмат муқаррар гардида, тасҳеҳи он бо мақсади баланд бардоштани сифати хизмат бо дарназардошти эҳтиёҷоти истифодабарандагон, тараққиёти техники ва қобилияти ҳаёти иқтисоди давра ба давра тағйир дода мешавад.
Назорати сифати хизмат дар асоси нишондиҳандаҳои зарурии кор ва усулҳои назорати сифат, ки бо дастури дахлдор муайян мегарданд, ба амал бароварда мешавад. Операторони алоқаи барқи ҳар нимсола Мақомоти ваколатдори давлати оид ба назорат ва танзим дар соҳаи алоқаи барқи доир ба сатҳи сифати ба даст овардашуда огоҳ менамоянд.
Мақомоти ваколатдори давлати оид ба назорат ва танзим дар соҳаи алоқаи барқи ҳуқуқ дорад ҳангоми вайрон кардани талаботи сифати хизмат пешниҳод намудани хизмати алоқаи барқиро манъ намояд.
Моддаи 38. Ҳуқуқи истифодабари аз шабакоти алоқа ва расонидани хизмати алоқа
Шахсони воқеи ва ҳуқуқи ба гирифтани ҳар гуна иҷозатнома ҷиҳати иcтифодабари аз шабакоти алоқаи барқи ва ё пешниҳод намудани хизмати алоқаи барқи, инчунин ба гирифтани ҳар гуна иҷозатномаи истифодабарии спектри радиобасомади вобаста ба он ҳуқуқ, доранд.
Шахсони воқеи ва ҳуқуқи мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикиcтон метавонанд дар хусусигардонии шабакаи алоқаи барқии истифодаи умум, ки давлат иҳтиёри истифода ё назорати онҳоро дорад, иштирок кунанд.
Шахсони воқеи ва ҳуқуқии хориҷи, агар қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикиcтон тартиби дигареро пешбини накарда бошад, барои фаъолият дар соҳаи алоқа мувофиқи ҳамон шартҳо ва тартиботе, ки барои шахсони воқеи ва ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикиcтон пешбини шудааст, иҷозатнома мегиранд ва дар ҷараёни хусусигардони иштирок мекунанд.
Моддаи 39. Истифодаи забонҳо ва алифбоҳо
Суроғаи шахси фиристанда ва гирандаи баркияҳое, ки дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикиcтон равона карда мешаванд, бояд ба забони тоҷики ва ё забони руси ба расмият дароварда шаванд. Матни баркияҳо бояд бо хуруфи алифбои тоҷики, руси ё лотини навишта шавад. Ахбороти байналмилалии тавасеути шабакаҳои алоқаи барқи интиқолёфта бо забонҳое таҳия мегарданд, ки онҳоро муқаррароти шартномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикиcтон муайян намудаанд.
Моддаи 40. Вақти ҳисобу ҳисобот
Ҳангоми амали намудани фаъолият вобаста ба пешниҳод намудани хизмат аз ҷониби операторон ва идораҳои хизматии алоқаи барқи, сарфи назар аз ҷои ва мавқеи онҳо дар каламрави Ҷумҳурии Тоҷикиcтон вақти ягонаи ҳисобу ҳисобот – вақти маҳалли мебошад.
БОБИ VII. ИСТИФОДАИ ЗАМИНҲОИ ДАВЛАТИ ВА ВОСИТАҲОИ ОПЕРАТОРОНИ ШАБАКАИ АЛОҚАИ БАРҚИИ ИСТИФОДАИ УМУМ
Моддаи 41. Истифодаи заминҳои алоқаи барқи, тараққиёт ва таздиди воситаҳои алоқаи барқи
Ба заминҳои шабакаи алоқаи барқи заминҳое мансубанд, ки барои иcтифода ба операторон барои ба амал баровардани вазифаҳои ба онҳо вогузоршуда ҷиҳати истифодабари, нигахдори, сохтмон, азнавсози, тармими иншоот ва объектҳои шабакаи алоқаи барқи дода шудаанд.
Заминҳо барои таъмин намудани фаъолияти алоқаи барқи мувофиқи тартибе, ки қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикиcтон муқаррар кардаает, дода мешавад.
Барои таъмини иcтифодабари аз хатҳои кабели, радиорелеи ва хатҳои ҳавоии алоқаи барқи минтакдҳои муҳофиза муқаррар карда мешаванд. Тартиби муқаррар кардани минтақаҳои мухофиза, ҳаҷми онҳо, тартибу низоми истифодаи заминҳоеро, ки барои ин мақсадҳо ҷудо карда шудаанд, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунад.
Моддаи 42. Ҷойгаронии воситаҳои техникии шабакаҳои алоқаи барқи
Мавриди тарҳрези ва тараққиёти шаҳрҳо ва дигар нуқтаҳои аҳолинишин, ҳамчунин маҳаллаҳо ва гузарҳои аҳолинишин, биноҳои алоҳидаи ҷамъияти ва иншоотҳо, идораҳои меъмори ва шаҳрсози якҷоя бо ташкилотҳои лоиҳакаши ва сохтмони мутобиқи меъёрҳои қобили татбиқ ва талаб вазифадоранд, ки талаботи операторони алоқаи барқиро ҷиҳати ҷойгиронии воситаҳои техникии онҳо ба назар гиранд.
Операторон ва хизмати алоқаи барқи метавонанд дар замин, дар биноҳо, дар симҷубҳо, дар купрукҳо, дар трубопроводҳо, дар роҳҳо ва коллекторҳо, туннелҳои роҳи оҳан ва дигар ҷойҳо, бо огоҳонии пешаки ва агар талаб карда шавад, бо бастани шартнома бо мулқдорон ё шахсони дигаре, ки ба чунин участкаҳои замин ё иншоот ҳуқуқ доранд, такягоҳҳо, хати алоқа ва дигар иншоотҳо созанд, насб кунанд ва истифода баранд.
Корҳои сохтмон, насб ва иcтифодабарии шабакаи алоқаи барқи бояд бо бахисобгирии талаботи амнияти экологи ва безарар ба сифатҳои эсгетикии маҳалле, ки чунин корҳо бурда мешаванд, анҷом мегиранд. Ҳамзамон барои ҳар чи камтар шудани зараре, ки ба моликияти хусуси ё ба муносибати ҳуқуқи роҳ додан расонида мешавад, ҷораҳо андешида мешавад. Баъди ба охир расидани ҳар гуна корҳо оид ба сохтмон, насб ё тармими шабакаи алоқаи барқи дар қитъаи замин, дар бино ё худ иншоот оператори алоқаи барқи вазифадор аст, ки қитъаи замин, бино ё иншоотеро, ки дар он кор бурдааст, аз ҳисоби худ ба ҳолати аввалааш оварад.
Оператори алоқаи барқи вазифадор ает товони зареро, ки ба бино, қитъаи замин ё иншоот дар натиҷаи сохтмон, насб, тармим, инчунин иcтифодабарии шабакаи алоқаи барқи расидааст, пардозад.
Дар ҳолатҳои фавкулодда ва дар мавриди зарурати аз тарафи операторон гузаронидани коркои таъхирнопазир оид ба барқарор кардани шабакаи алоқаи барқи ё васлкунии иншооти алоқаи барқи дар қитъаи замин, дар бино ё иншоотҳои дигаре, ки моликияти шахсии ин гуна оператор нестанд, оператори алоқаи барқи вазифадор аст тамоми кушишҳоро ба ҳарҷ диҳад, то соҳиби қитъаи замин, бино ё дигар иншоотҳоро огоҳ намояд ва сари вақт розигии ӯро барои гузаронидани корҳои мутазаккира гирад. Нагирифтани ризояти соҳиб монеа ба гузаронидани ин корҳо шуда наметавонад ва оператори алоқаи барқиро аз пардохти товони ҳар гуна зарар, ки мавриди иҷрои ин гуна корҳо расидааст, озод намекунанд.
Азнавсози ва ба ҷои дигар кӯчонидани иншооти алоқаи барқи, ки бо такозои сохтмони нав, васеъ кардан, таҷадауди нуқтаҳои аҳолинишин ва биноҳои алоҳида, азнавсозии роҳҳо ва купрукҳо, азҳудкунии заминҳои нав, азнавсозии системаи мелиоратививу коркарди канданиҳои фоиданок рӯҳ медиҳанд, аз ҳисоби супоришдиҳандаи сохтмон мувофиқи стандартҳои ҷоpи ва шартҳои техникии соҳибони шабақот ва воситаҳои алоқаи барқи ба ҷо оварда мешаванд. Ҳамзамон зиёд кардани иқтидори алоқаи барқи аз ҳисоби соҳибони онҳо ба амал бароварда мешавад.
Моддаи 43. Рафъи оқибатҳои садама ва вайрониҳо дар шабакоти алоқаи барқи
Рафъи оқибатҳои садама ва вайрониҳо дар шабакоти алоқаи барқи аз ҷониби операторони ин шабакаҳо ба амал бароварда мешавад.
Мақомоти идораи давлати ба кори бартарафкунии оқибатҳои ҳодисаҳои рӯйдода дар шабакоти алоқаи барқи кумак мерасонанд.
Гузаронидани корҳо ҷиҳати рафъи ҳодисаҳои рӯйдода дар шабакоти алоқаи барқи гирифтани иҷозати истифодабарандагон (соҳиб, иҷорагяр)-и қитъаи замин, моликони бино ва ё иншоот, ки дар онҳо воситаҳои алоқаи барқи ҷойгир карда шудаанд, талаб карда намешавад. Товони зараре, ки дар натиҷаи бартарафкунии оқибатҳои ҳодисаҳои рӯйдода ба молик (соҳиб, иҷорагир) расонида мешаванд, аз операторони дахлдор ситонида мешавад.
Товони зараре, ки ба операторон дар натиҷаи ҳодисаҳои ғайричашмдошт дар шабакаи алоқаи барқи бо гуноҳи шахсони воқеи ва ҳуқуқи рӯи додааст, мувофиқи тартиби муқарраркардаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон аз худи онҳо ҷуброн карда мешавад.
БОБИ VIII. МУҚАРРАРОТИ НИҲОИ
Моддаи 44. Ҷавобгари барои қонуншикани дар соҳаи алоқаи барқи
Шахсони воқеи ва ҳуқуқи, ки барои вайрон кардани муқаррароти Қонуни мазкур гунаҳгоранд, мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷавобгари кашида мешаванд.
Моддаи 45. Ҳамкории байналмилали
Ҳамкории байналмилали дар соҳаи алоқаи барқи дар асоси шартнома ва созишномаҳои байналмилали ба амал бароварда мешавад.
Дар фаъолияти байналмилали Мақомоти ваколатдори давлати дар соҳаи алоқаи барқи ба сифати маъмурияти ягонаи алоқа баромад мекунад, бо маъмуриятҳои алоқаи дигар кишварҳо ва ташкилотҳои байналмилалии алoқa ҳамкори менамояд, фаъолияти байналмилалиеро, ки шахсони воқеи ва ҳуқуқи ба амал мебароранд, ҳамоҳанг меcозанд.
Пардохти ҳаққи узвият барои иштироқи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар фаъолияти ташкилотҳои байналмилалии алоқаи барқи ҳатман аз тарафи давлат маблағузори карда мешавад.
Моддаи 46. Дар бораи мавриди амал қарор додани Қокуни мазкур
Қонуни мазкур пас аз интишори расмиаш мавриди амал қарор дода шавад.
Президенти
Ҷумҳурии Тоҷикистон Э. РАҲМОНОВ
ш. Душанбе, 10 майи соли 2002
№ 56
